NGHỆ THUẬT
PHA CHẾ WHISKY
BẬC THẦY PHA CHẾ SANDY HYSLOP CHIA SẺ VỀ MỤC ĐÍCH CỦA QUÁ TRÌNH PHA CHẾ VÀ NHỮNG PHẨM CHẤT CẦN THIẾT ĐỂ THEO ĐUỔI NGHỆ THUẬT PHA CHẾ
Pha chế whisky chắc chắn là một nghệ thuật. Sự cân bằng hoàn hảo trong dòng rượu whisky Scotch pha trộn lừng danh của chúng tôi bắt nguồn từ hàng thập kỷ kinh nghiệm và thử nghiệm, kèm theo một chút điểm nhấn riêng trong hương vị.
Sandy Hyslop, Bậc thầy pha chế tại Chivas Regal, chia sẻ về mục đích của quá trình pha chế, những phẩm chất của một chuyên gia pha chế và cách thưởng thức rượu whisky.
“Mục đích của quá trình pha chế whisky là kết hợp nhiều hương vị đa dạng để tạo ra một thành phẩm với chất lượng tuyệt hảo hơn so với các thành phần đơn lẻ”
MỤC ĐÍCH CỦA QUÁ TRÌNH PHA CHẾ WHISKY LÀ GÌ?
“Mục đích của quá trình pha chế whisky là kết hợp nhiều hương vị đa dạng để tạo ra một thành phẩm với chất lượng tuyệt hảo hơn so với các thành phần đơn lẻ. Rượu whisky mạch nha đơn cất sở hữu hương vị riêng cuốn hút, nhưng lại khá “một màu” và thiếu chiều sâu. Bạn có thể tạo ra hương vị đa chiều hơn nhiều với rượu whisky pha. Giả sử một loại rượu mạch nha đơn cất mang hương vị như kẹo trái cây, nhưng sau khi được pha chế, hương vị kẹo trái cây đó sẽ được làm nổi bật bởi các tầng hương hoa và kết thúc với một chút xíu mùi khói lửa trại. Pha chế whisky cũng giống như nấu nướng: mọi nguyên liệu đều có nét đặc trưng riêng, nhưng khi kết hợp chúng với nhau, bạn sẽ có thể tạo ra một thành phẩm sở hữu nhiều tầng hương vị đáng kinh ngạc.
Ngoài việc pha trộn các loại whisky thích hợp với nhau theo đúng tỷ lệ, hương vị của rượu cũng chịu ảnh hưởng lớn từ quá trình ủ trưởng thành trong thùng ủ – khoảng 50% hương vị của rượu thành phẩm đến từ thùng ủ với ví dụ điển hình là Chivas 18. Bạn có thể ủ cùng một loại whisky trong hai loại thùng khác nhau và tạo ra hai dòng rượu whisky hoàn toàn khác biệt! Thùng gỗ sồi Mỹ giúp tăng cường hương vị vani, thùng ủ rượu sherry lại giúp làm dậy lên hương vị bánh nho khô đậm mùi các loại gia vị, v.v. Chúng tôi thử nghiệm với rất nhiều loại thùng ủ khác nhau để tạo ra hàng loạt các dòng rượu Chivas Regal đa dạng.”
BẬC THẦY PHA CHẾ LÀ GÌ?
“Bậc thầy pha chế là người sở hữu khứu giác cực kỳ nhạy bén. Chiếc mũi chính là công cụ quan trọng nhất của một chuyên gia pha chế. Ví dụ: mỗi tuần tôi thử qua bằng mũi khoảng 1.500–2.000 mẫu rượu, nhưng chỉ nếm khoảng năm mẫu trong số đó. Trong mũi có rất nhiều thụ thể hương vị, cụ thể là gần 5.000 thụ thể!
Bên cạnh việc sở hữu khứu giác nhạy bén, khả năng mô tả và xác định các mùi hương cũng vô cùng quan trọng. Mỗi người đều có trải nghiệm sống khác nhau, vậy nên cách họ mô tả các mùi hương cũng sẽ có đôi chút khác biệt. Ví dụ, nếu tôi bảo bạn mô tả về mùi cỏ, một hình ảnh sẽ hiện lên trong tâm trí bạn về một thời điểm nhất định, chẳng hạn như khi bạn đang chơi trong vườn lúc còn nhỏ hay đang đi du lịch. Hình ảnh đó sẽ gợi lên một mùi hương nhất định khác nhau trong tâm trí mỗi người. Vì vậy, khả năng mô tả chính xác mùi hương vô cùng quan trọng. Thay vì nói rằng mình có thể ngửi thấy mùi táo, bạn cần phải phân biệt được giữa các loại táo, ví dụ như táo chín đỏ chứ không phải táo xanh granny smith, hoặc kẹo bơ ngọt thay vì kẹo bơ sữa. Bạn cần phải dùng từ ngữ để vẽ lên bức tranh hương vị và sử dụng nhất quán các từ ngữ mô tả đó cho nhiều loại rượu whisky.
Bậc thầy pha chế đòi hỏi công sức của cả một đội ngũ, chứ không chỉ đơn thuần dựa vào người nắm giữ vị trí này. Khi chính thức trở thành Bậc thầy pha chế, tôi đã phải đảm nhận trách nhiệm pha chế tiếp các mẻ rượu được Bậc thầy pha chế tiền nhiệm truyền lại. Công việc này đòi hỏi tính kiên nhẫn vì tôi đã tốn nhiều thời gian để pha chế thành thục rượu whisky từ các mẻ rượu được truyền lại. Bạn cũng cần phải đảm bảo rằng mọi thứ được ghi chép và giữ gìn ngăn nắp để có thể truyền lại đúng mẻ rượu cho Bậc thầy pha chế tiếp theo. Tôi sẽ có cơ hội chứng kiến từ đầu đến cuối quá trình pha chế một số loại whisky pha, nhưng một số loại whisky lâu đời hơn mà tôi từng nếm sẽ được lưu lại trong một thời gian dài cho Bậc thầy pha chế tiếp theo.
Được thoải mái thử nghiệm là điều vô cùng quan trọng, việc sẵn sàng thất bại trong các thử nghiệm đó cũng vậy. Một điều may mắn là tôi được thỏa sức thử nghiệm cho đến khi hài lòng! Với rượu whisky, bạn sẽ không bao giờ thu được kết quả ngay lập tức. Bạn sẽ phải thử nghiệm từng chút với từng mẻ rượu, sau đó đợi hàng năm trời để kiểm nghiệm kết quả. Nếu kết quả khiến bạn hài lòng thì sau đó bạn sẽ phải thực hiện lại quá trình pha chế đó thêm một lần nữa nhưng trên quy mô lớn hơn.
Tuy nhiều người nghĩ rằng tôi như một pháp sư, luôn nhốt mình trong phòng pha chế, công việc chính của Bậc thầy pha chế là đảm bảo rằng các sản phẩm rượu pha trộn từ một thương hiệu có truyền thống lừng danh như Chivas phải giữ được hương vị nhất quán mà mọi người yêu thích, từ năm này qua năm khác.”
Ông đã trở thành một Bậc thầy pha chếnhư thế nào?
“Tôi bước vào ngành công nghiệp whisky một cách rất tình cờ! Vào năm 1983, tôi đã theo học chuyên ngành hóa học tại trường đại học sau khi tốt nghiệp cấp ba. Cha tôi không hề muốn tôi tiến xa hơn trên con đường học tập vì ông cho rằng việc đó chỉ phí tiền mà thôi. Sau đó, ông tình cờ đọc được tin tuyển dụng của một phòng thử nghiệm rượu whisky trên tờ báo địa phương và khuyên tôi ứng tuyển vị trí đó. Tôi vừa đi làm kiếm tiền và vừa tiếp tục việc học của mình vào ngày nghỉ mỗi tuần. Làm việc ở phòng thử nghiệm rượu whisky thực sự là một trải nghiệm tuyệt vời! Tôi đã có vô số cơ hội để thử nhiều thứ mới và trau dồi kinh nghiệm cá nhân. Vào thời điểm đó, được làm việc trong một công ty nhỏ cũng đã mang đến cho tôi cơ hội tham gia mọi công đoạn trong quy trình sản xuất rượu whisky.”
“Cách thưởng thức whisky hoàn toàn tùy vào sở thích cá nhân. Mọi người nên thử nghiệm các cách uống whisky khác nhau để tìm ra công thức hoàn hảo cho riêng mình: pha với lượng nước khác nhau, lượng đá khác nhau, hoặc pha kèm soda cùng thật nhiều đá vụn. Một điểm khiến whisky Scotch trở thành loại rượu tuyệt vời chính là sự linh hoạt và có rất nhiều lựa chọn đa dạng. Đừng nghe ai nói rằng whisky Scotch chỉ nên uống nguyên chất. Đừng tự giới hạn cách bạn muốn thưởng thức ly rượu của mình.”